Tradycje

Wojewódzkie Zrzeszenie Handlu i Usług w Gdańsku jest kontynuatorem Związku Towarzystw Kupieckich na Pomorzu powołanego w dniu 27 listopada 1919 roku w Grudziądzu. Prezesem nowopowstałej organizacji zostaje Tadeusz Marchlewski.

Zorganizowano sekcje branżowe. Członkami założycielami Związku Towarzystw Kupieckich na Pomorzu były Towarzystwa Kupców Samodzielnych z wielu miejscowości Pomorza (m. innymi Chojnice, Gniew, Czersk, Kartuzy, Kościerzyna, Nowe, Pelplin, Starogard Gdański, Tczew, Toruń, Tuchola).

Związek Towarzystw Kupieckich był najpoważniejszym zrzeszeniem gospodarczym na Pomorzu, reprezentującym cały handel pomorski.

Powołanie Związku stanowiło milowy krok w dziedzinie organizacji handlu. Najważniejszym problemem, który stał przed organizacją był problem jego polonizacji; dalsze to kwestia zaopatrzenia w związku ze zmianą państwowości, udział w tworzeniu administracji. Wolność narodowa dawała stanowi kupieckiemu nowa pozycję społeczną, nakreślała nowe zadania gospodarcze i polityczne. Na przyłączenie ziem Pomorza do Macierzy kupiectwo pomorskie przychodziło zorganizowane. Polityka Związku szła w tym kierunku, aby placówka wykupiona z rąk niemieckich przechodziła w ręce polskie a najchętniej w ręce miejscowego polskiego kupca. Maksymą głoszoną przez Związek było, iż "w jedności tkwi siła".

Związek Towarzystw Kupieckich zajmował się także wieloma innymi kwestiami, a w szczególności obroną zawodu kupieckiego, szeroko pojętą pomocą w sprawach podatkowych oraz kredytów dla kupiectwa.

Okres II Rzeczpospolitej w życiu stanu kupieckiego to wysiłek finansowy, jaki włożyło kupiectwo pomorskie w wykupienie sklepów z rąk niemieckich, inflacja, a następnie kryzys gospodarczy.

W pierwszych dniach wojny 1939 roku kupiectwo pomorskie poparło akcję wyżywienia i wyekwipowania armii polskiej. Kupiectwo zadania te podejmuje ze zwykłym dla siebie patriotyzmem i poczuciem obowiązku. Rozpoczyna się akcja germanizacyjna na Pomorzu.

Pod kulami plutonów egzekucyjnych w różnych częściach Pomorza pada szereg wybitnych postaci społeczeństwa polskiego. Był to mord i tortury zadane na kupcach, księżach, nauczycielach, urzędnikach, pisarzach, absolwentach szkół wyższych i średnich, właścicielach ziemskich. Złą sławą zaczyna się cieszyć las koło Grupy, koszary w Tczewie, Szmalcówka i Barbarka w Toruniu, las piaśnicki, lasy szpęgowskie, wreszcie Stutthoff.

Kupcy, którzy przeżyli, wysiedleni, podejmowali w miejscu nowego zamieszkania prowadzenie przedsiębiorstwa handlowego. Wrastali w miejscowe społeczeństwo, a ich sklepy stanowiły oparcie dla konspiracji. Jeszcze inni w mundurach szli do Ojczyzny różnymi szlakami polskiej armii bijąc się na wszystkich frontach Europy i Afryki z niemiecką armią.

Zakończenie II wojny światowej to dla kupiectwa Pomorza powiązanie zaplecza gospodarczego z portami oraz obsadzenie placówek handlowych na terenach odzyskanych. Zjazd w dniu 2 września 1945 roku na Prezesa Związku Towarzystw Kupieckich powołuje Tadeusza Marchlewskiego.

W dniu 18 listopada 1945 roku w Bydgoszczy Zarząd podjął uchwałę o podziale związku, pierwszy - z siedzibą w Bydgoszczy dla województwa pomorskiego, drugi - dla województwa Gdańskiego z siedzibą w Gdyni.

Zjazd Kupiectwa województwa gdańskiego obradował w Gdyni w dniu 9 grudnia 1945 roku. Dzień ten przejdzie do historii jako powołanie Związku Zrzeszeń Kupieckich z siedzibą w Gdyni.

Różnie układały się warunki działania kupiectwa pomorskiego po II wojnie światowej. W latach 1945-1948 nastąpił rozwój prywatnego handlu i gastronomii, po roku 1948 administracyjnymi środkami likwidowano sieć prywatnego handlu i usług. 8 lipca 1951 roku w wyniku zmian organizacyjnych powołano Związek Zrzeszeń Prywatnego Handlu i Usług województwa gdańskiego. Rok 1956 nieco sytuację poprawił, zaś lata 80-te przyniosły wzrost prywatnej sieci handlowej i gastronomicznej, któremu towarzyszyło gwałtowne kurczenie się sieci handlu uspołecznionego. Uchwała Prezydium Naczelnej Rady z dnia 12 listopada 1971 roku przekształciła Wojewódzki Związek Zrzeszeń w Wojewódzkie Zrzeszenie Prywatnego Handlu i Usług. Przynależność do Organizacji w latach 1948-1989 była obowiązkowa. W okresie tym władze samorządowe Organizacji podejmowały szereg inicjatyw legislacyjnych i finansowo-podatkowych, realizowały inwestycje handlowe, prowadziły działalność oświatową, poradnictwo branżowe, prawne i podatkowe.

Przełom XX i XXI wieku to nowy rozdział w historii Wojewódzkiego Zrzeszenia Handlu i Usług w Gdańsku.

 

W celu uzyskania szczegółowych informacji prosimy o kontakt.